Διάσημος μέσω αντιπροσώπων

Χάζευα πριν μερικές ημέρες το site της εκπομπής του Σκάι «Μεγάλοι Έλληνες». Δε μου έκανε τόση εντύπωση η απουσία των εθνικών σταρ Ρουβά-Παπαρίζου, όση η παρουσία του Δημήτρη Νανόπουλου. Ως επαγγελματίας, πλέον, φυσικός, έχω να πω ότι δε γνωρίζω κανέναν συνάδελφο που να θεωρεί το Νανόπουλο ως τον καλύτερο σύγχρονο Έλληνα φυσικό. Στην κορυφή της σχετικής λίστας βρίσκονται οι Ιωάννης Ηλιόπουλος και Σάββας Δημόπουλος [1], οι οποίοι έχουν αποσπάσει και τα κορυφαία βραβεία του τομέα τους (μετά το Νόμπελ).

Ο Νανόπουλος εκμεταλλεύεται έναν τρόπο στατιστικής επεξεργασίας των αναφορών που λαμβάνουν οι επιστημονικές εργασίες, που τον κατατάσει ως τέταρτο φυσικό όλων των εποχών. Η αλήθεια είναι ότι τέτοιοι δείκτες παίζουν μεν ρόλο στην εξέλιξη των περισσότερων (μετρίου ή και υψηλού επιπέδου) φυσικών, είναι όμως εντελώς άχρηστοι στην αξιολόγηση των κορυφαίου επιπέδου επιστημόνων. Σε όλα τα μεγάλα βραβεία, όπως και στο Νόμπελ, το μόνο που λαμβάνεται υπόψη είναι η άποψη των συναδέλφων σου. Και ένα άρθρο με μερικές χιλιάδες αναφορές είναι πάντα σημαντικότερο από 100 άρθρα με 20-30 αναφορές το καθένα. Ο Νανόπουλος είναι μάλλον ένας αρκετά αξιόλογος επιστήμονας, αλλά όταν ο ίδιος γελοιοποιεί τον εαυτό του δημόσια (εδώ και, κυρίως, εδώ), νομίζω ότι δε δικαιούται και πολύ σεβασμό από εμένα.

Ο Νανόπουλος είναι το παράδειγμα δημόσιου προσώπου που εγώ ονομάζω «διάσημος μέσω αντιπροσώπων». Πώς θα πειστεί ο απλός κόσμος ότι ο Νανόπουλος είναι σπουδαίος επιστήμονας; Μα φυσικά, αν του το πει ο Δημοσιογράφος. Λίγοι έχουν τη δυνανότητα να διαβάσουν τις εργασίες του, ή να γνωρίζουν τα δεδομένα σχετικά με το πώς δίνονται τα επιστημονικά βραβεία κλπ. Και φυσικά, ο Δημοσιογράφος δεν ενδιαφέρεται να ενημερωθεί, προκειμένου να ενημερώσει το κοινό, γιατί αυτό απαιτεί παραπάνω δουλειά.

Πόσοι και πόσοι αστέρες της δομόσιας ζωής δεν είναι σαν και το Νανόπουλο! Άραγε πόσοι από εμάς που ψηφίζουμε γνωρίζουμε το πραγματικό έργο και το πραγματικό βιογραφικό των βουλευτών της περιφέρειάς μας; Ξέρουμε όμως άριστα τις σοφιστικές τους ικανότητες, καθώς και το πόσο μπορεί να φωνάξει ο καθένας. Πόσοι γνωρίζουμε τις αρμοδιότητες του Δήμου ή της Νομαρχίας, ώστε να κρίνουμε αν γίνεται σωστή δουλειά; Γιαυτό και πιστεύω ότι η καμπάνια του 4Δ μπορεί να αποβεί ευεργετική για το δημόσιο διάλογο, γιατί αν είναι να περιμένουμε από το Δημοσιογράφο, ζήτω που μας έφαγε η μαρμάγκα.


[1] Δείτε εδώ και εδώ μια λίστα με τις σημαντικότερες εργασίες του Ηλιόπουλου και Δημόπουλου, αντίστοιχα, με μερικές χιλιάδες αναφορές η καθεμία.